![]() |
तासगाव मधील द्राक्षशेती उद्ध्वस्त होण्याच्या मार्गावर.. |
अवकाळी पाऊस आणि प्रतिकूल हवामानामुळे जिल्ह्यातील द्राक्ष लागवडीचे भीषण संकट आहे. आर्थिक अडचणींवर मात करून द्राक्ष लागवडीत दिलासा मिळवण्याच्या परंपरेमुळे द्राक्ष उत्पादकांचे वार्षिक दोन लाख कोटी रुपयांचे नुकसान झाले आहे. या मानवनिर्मित संकटांमुळे झालेल्या आर्थिक संकटामुळे द्राक्ष बागायतदारांना त्यांच्या द्राक्षबागा सोडून उपजीविकेचे पर्याय शोधण्यास भाग पाडले आहे.
जिल्ह्यात द्राक्ष शेती उतरणीला जाण्याची भीती व्यक्त होत आहे. या प्रदेशात अंदाजे ३३,७९१ हेक्टर विविध द्राक्षबागा आहेत. जवळपास २६,००० हेक्टर द्राक्षबागा बाजारपेठेत केंद्रित आहेत. अंदाजे 4,000 हेक्टर द्राक्ष निर्यातीत योगदान देत असताना, आणखी 7,000-8,000 हेक्टर स्थानिक वापरासाठी समर्पित आहे. जिल्ह्यात सुमारे 5,000 कोटींचा वार्षिक द्राक्ष विक्री महसूल आहे.मात्र, गेल्या दोन ते तीन वर्षात द्राक्ष लागवडीसमोर दोन ते तीन महिन्यांचा पीक काढणीचा हंगाम अचानक सुरू झाल्याने दुहेरी आव्हान उभे राहिले आहे. कापणीचा उन्माद सप्टेंबरमध्ये सुरू होतो, ऑक्टोबरच्या अखेरीस शिगेला पोहोचतो. ३३,७९१-हेक्टर क्षेत्रावरील द्राक्ष काढणी साधारणपणे डिसेंबरपर्यंत पूर्ण होते. वाढीव कापणीचा कालावधी, अनपेक्षित हवामान परिस्थितीसह, पावसामुळे झालेल्या नुकसानीमुळे मोठा धक्का बसला आहे. प्रचलित ओलसर परिस्थितीत रोगांना बळी पडणाऱ्या द्राक्षांना दरवर्षी मंदीचा सामना करावा लागतो.
शेवटी, जिल्ह्यातील द्राक्ष लागवड क्षेत्र आर्थिक नुकसानीला सामोरे जात आहे, ज्याचे मुख्य कारण मानवनिर्मित आणि नैसर्गिक संकटे आहेत. आर्थिक अडचणींवर मात करण्यासाठी द्राक्ष लागवडीवर अवलंबून राहण्याची परंपरा आता धोक्यात आली आहे, द्राक्ष उत्पादक अधिक स्थिर उपजीविकेच्या पर्यायांच्या बाजूने द्राक्षबागा सोडून देण्याचा विचार करत आहेत.