 |
महाराष्ट्राला मोठ्या पाणीटंचाईचा सामना ! |
धरणं अर्धवटच!
राज्यातील सर्व प्रकारच्या धरणांची एकत्रित पाणी साठवण्याची क्षमता 1705 टीएमसी आहे; परंतु यंदा राज्याच्या बहुतांश भागात पाऊस कमी झाल्यामुळे 138 मोठे, 260 मध्यम आणि 2596 लहान अशा 2994 धरणांमध्ये 24008.91 दशलक्ष घन मीटर (847 टीएमसी) पाणी साठा उपलब्ध आहे.
जलाशयांमध्येही कमतरता!
राज्यातील उपलब्ध पृष्ठभागीय पाणी 3842 टीएमसी आहे.
पुढच्या सहा महिन्यांचे आव्हान!
यंदा, कोयना, उजनी, जायकवाडीसह राज्यातील मोठे धरणे पूर्ण क्षमतेने भरलेले नाहीत. इतर धरणेही अशाच परिस्थितीत आहेत. राज्यातील बहुतांश धरणांमध्ये सध्या फक्त 10 ते 60 टक्के पाणी साठा आहे. जूनमध्ये पावसाळा सुरू होईपर्यंत म्हणजे पुढच्या सहा महिन्यांत राज्याला या उपलब्ध पाण्याच्या साठ्यावरच काम चालवावे लागणार आहे. याचा विचार करता पुढचे सहा महिने राज्यासाठी पाण्याची टंचाई असणार आहे.
जमिनाखालीही पाणी घटले!
भूजल वापसाच्या बाबतीत महाराष्ट्र देशात अव्वल आहे. राज्यात दरवर्षी 753 टीएमसी इतके पाणी जमिनाखालून पंप केले जाते. यंदा पाऊस कमी पडल्यामुळे भूजल उपलब्धता देखील कमी होण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे तज्ज्ञांचा अंदाज आहे की भूजल उपलब्ध पाण्याच्या प्रमाणात जवळपास 300 टीएमसीची कमतरता असेल.
यापैकी धरणात 1705 टीएमसी पाणी साठा वजाबादल करून 2137 टीएमसी पाणी लहान आणि मोठ्या तलावांमध्ये, सूक्ष्म सिंचाई तलावांमध्ये, धूपग्रस्त तलावांमध्ये आणि मुख्यतः राज्यात आहे. नदीच्या जहाजांमधून उपलब्ध आहे. पावसाच्या अभावी राज्यातील धरणांची अवस्था हीच राज्यातील तलावां आणि नद्यांची अवस्था आहे. तिथेही पावसाच्या अभावी
जवळपास 50 टक्के पाणीटंचाई जाणवते. टीएमसीच्या दृष्टीने उपलब्ध पृष्ठभागीय पाण्यात सुमारे 1068 टीएमसीची कमतरता असेल.
या उपलब्ध जलसंपत्तीचा हा साठा फक्त 49 टक्के आहे. गेल्या वर्षी याच दिवशी हे जलसाठे 83 टक्के (1413 टीएमसी) होते. यावरून हे स्पष्ट आहे की यंदा गेल्या वर्षाच्या तुलनेत जलसाठे जवळपास 566 टीएमसीने कमी आहेत.
.jpg)
